به نقل از «همشهری آنلاین»

اولین کالسکه تهران هدیه انگلیسی‌ها به فتحعلی شاه بود

تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۰۱۱۵۰

همشهری آنلاین- بهاره خسروی : تهران این کهنه پایتخت قاجاری در آن روزها در مقایسه با سایر پایتخت های مدرن و پیشرفته اروپایی باید مسیر توسعه و پیشرفت را شروع می کرد و توسعه حمل و نقل عمومی یکی از مهم‌ترین نیازهای این شهر محسوب می شد.تا قبل از روی کار آمدن قاجارها و اواسط این دوران ورود کالسکه به تهران عموماً مردم برای حمل‌ونقل عمومی اغلب از چهار پایان استفاده می‌کردند یا با پای پیاده مقصد سفرشان را به هر گوشه از شهر گز می‌کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تا اینکه همسایه سلطه‌طلب ما روسیه خیال کشورگشایی و توسعه امپراطوری به سرش زد و این ماجرا سرآغاز جنگ‌های طولانی ایران و روسیه شد. ادامه این جنگ‌ها که عموماً با شکست ایران به واسطه نداشتن دانش جنگی و سلاح‌های به‌روز بود که به مذاق ابرقدرت آن دوره که مستعمراتی در خاورمیانه داشتند خوشایند نبود. یکی از آنها امپراطوری بریتانیا بود که با توسعه قلمرو روس‌ها در ایران مستعمراتش در هندوستان به خطر می‌افتاد. این ماجرا یادآور جمله معروف دایی جان ناپلئون کتاب ایرج پزشکزاد است که «کار، کار انگلیس و روسیه است...»

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

در واقع همین هم واقعیت داشت. برای حل این دعوای همسایگی بی‌پایان هیئتی از انگلستان به خاورمیانه و تهران سفر می‌کند که با خود پیشکشی برای شاه قاجار همراه داشته‌اند. «شهرام جبارزادگان» کارشناس حوزه حمل‌ونقل، در بیست و سومین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری با موضوع «حمل‌ونقل در تهران از قاجاریه تا کنون» که در نمایشگاه رسانه‌های ایران برگزار شد، درباره ماجرای این هدیه جالب انگلیسی‌ها چنین تعریف می‌کند: «سال ۱۱۸۹ شمسی برای نخستین بار یک هیئت انگلیسی به سرپرستی دیپلماتی به نام «سرگور اوزلی» راهی تهران می‌شود و به فتحعلی شاه قاجار کالسکه‌ای را هدیه می‌دهد.»

این کارشناس هدیه مزبور را نخستین وسیله مدرن حمل‌ونقل عمومی می‌داند که وارد تهران و دربار پادشاهان قاجار شد و می‌افزاید: «به مرور زمان با توسعه و گسترش حمل‌ونقل عمومی در دوران قاجار این روند ادامه پیدا کرد و مردم با کالسکه آشنا شدند به نحوی سال ۱۲۳۰ شمسی کالسکه وسیله‌ای فراگیر میان مردم شهر تهران شد و مردم در سفرهای درون‌شهری از این وسیله برای حمل‌ونقل و رفت‌وآمد استفاده می‌کردند.»

جبارزادگان در بخش دیگر صحبت‌هایش به مصائب و سختی‌های راندن کالسکه در دل کوچه‌پسکوچه‌های تهران قدیم اشاره می‌کند و توضیح می‌گوید: «تهران دوره قاجاری هنوز رخت و لباس شهری بر تن نکرده بود و همچنان حال و هوای روستایی خودش را داشت. راندن کالسکه در دل خیابان‌ها و کوچه‌پسکوچه‌ای پر از گل و لای که از هر گوشه‌ای گذر می‌کرد بی‌برو برگرد با چهارپایی تصادف می‌کردی و خبری هم از قوانین رانندگی و کالسکه‌رانی نبود کلی داستان و ماجرای جالبی داشت. در واقع کالسکه برای تردد در تهران با شرایط آن روزگار چندان وسیله حمل و نقل مناسبی محسوب نمی شد.»

کد خبر 833850 برچسب‌ها هویت شهری تهران حمل و نقل شهری

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: هویت شهری تهران حمل و نقل شهری حمل ونقل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۰۱۱۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

(تصاویر) خیابانی که قرار بود شانزلیزه ایران شود

خیابان لاله‌زار قدمتی به درازای تاریخ پایتخت دارد. زمانی تنها یک باغ خارج از حصار شاه طهماسبی بود و به مرور به یکی از شلوغ‌ترین و پررفت‌وآمدترین خیابان‌های تهران تبدیل شد.

روزگاری لاله‌زار مدرن‌ترین خیابان تهران نام داشت و بسیاری از اولین تجربه‌های مدرنیته را در حافظه خود ثبت کرده است. زمانی نیز به‌عنوان خیابان فرهنگی تهران قدیم از آن یاد می‌کردند.

شواهد امر می‌گوید که لاله زار باید پیش از سال ۱۱۹۰ خورشیدی به وجود آمده باشد. در عصر قاجاریه، این باغ مکان تفریح و تفرج پادشاهان به حساب می‌آمد و در سال ۱۱۵۴ خورشیدی و دوران فتحعلی‌شاه قاجار نیز، باغ لاله زار را محل سکونت رییس هیئت اعزامی ناپلئون بناپارت در نظر گرفتند. با توسعه شهر تهران، این باغ و اراضی اطراف آن نیز جزئی از محدوده پایتخت شد و روند رو به رشد خود را با سرعت پشت سر گذاشت.

سال ۱۲۵۲ خورشیدی و در عهد ناصری، ناصرالدین شاه در سفری به فرنگ، از تماشای خیابان شانزلیزه پاریس به وجد می‌آید. در بازگشت او، باغ لاله زار ۹۰ هزار تومان فروخته می‌شود و مسیری از میان این باغ می‌کشند تا خیابانی به سبک خیابان‌های اروپایی و شبیه شانزلیزه پاریس، در طهران آن روز‌ها ساخته شود.

اولین سیم تلگراف را از باغ لاله زار کشیدند، اولین چراغ گاز تهران قدیم را در شب‌های لاله زار روشن کردند، اولین سالن سینما و اولین مغازه گل فروشی هم در همین خیابان افتتاح شد.

یک خط واگن اسبی، برای گشت‌زنی در خیابان لاله زار تدارک می‌بینند. «محله دولت» نیز در غرب باغ لاله زار، به‌عنوان جدیدترین محله مسکونی تهران، یکی از زیباترین و مصفاترین کوچه باغ‌ها و از مرغوب‌ترین اراضی شهر معرفی شد.

در دوران مشروطه، لاله‌زار اوج رونق و شکوفایی خود را پشت سر گذاشت و تا پایان عصر قاجاریه نیز، یکی از مهم‌ترین نقاط گردشگری پایتخت بود. در پایان عصر قاجار و اوایل دوره پهلوی نیز، خیابان لاله زار یا «شانزه‌لیزه تهران» نماد نوگرایی و هنر ایران را بر پیشانی داشت. خیابانی که ترکیبی از هنر و تجارت را در دل خود جای داده و تئاترها، سینماها، رستوران‌ها و ویترین مغازه‌های مختلف آن، رفت و آمد بسیاری را در این خیابان رقم می‌زد.

امروزه از آن لاله زار طهران قدیم تنها «خانه امین‌السلطان» یا «خانه و باغ اتحادیه» باقی مانده که خوشبختانه از دام تخریب رها شده و به دست مرمت و بازسازی رسیده است. خیابان لاله‌زار قدیمی که امروزه به آن قسمت جنوبی لاله‌زار می‌گویند، حد فاصل خیابان جمهوری تا میدان توپخانه را شامل می‌شود؛ میدانی که خود داستان‌های شنیدنی در خاطر دارد.